Ken je het gevoel dat je vol in je kracht staat met jouw eigenheid en dat je stevig je plek inneemt of word je geleefd en kom je regelmatig dezelfde patronen tegen in zowel je persoonlijke als professionele leven? Heb je de behoefte om (meer) jezelf te zijn en je thuis te voelen op jouw plek? Dan geeft het Systemisch Werk gelegenheid om hierin een transformatie door te maken.

Ben je reeds bekend met het Systemisch Werk als begeleider? Lees dan verder over de principes van de rangorde in de kinderrij met de toevoeging van het werken op de laag van de Ziel.

De plek (systemisch) van (on)geboren kinderen

Toen ik 12 jaar geleden in een vervolgopleiding Systemisch Werk (Phoenix Opleidingen) mijn gezin van herkomst had opgesteld, heb ik een zeer impactvolle ervaring gehad en bijzondere les geleerd over familiesystemen. In die familie opstelling stond naast mij de representant voor mijn zus en tegenover mij stonden twee representanten voor mijn moeder en mijn vader. Alles viel op z’n plek en ik op mijn plek. Tegen het eind van de opstelling stak de representant van mijn zus ineens haar arm uit (aan haar lege kant) en zegt: ‘Hé, hier voel ik nog iets of iemand!’. Ik keek haar verbaasd aan en zeg: ‘Ik ben alleen met mijn zus, verder is er niks’. Diegene die mijn zus vertegenwoordigde zei: ‘Heeft je moeder geen miskraam gehad? Dat zou ik dan toch eens vragen?’.

Diezelfde avond sprak ik mijn moeder aan de telefoon, vertelde haar van de familie opstelling en vroeg: ‘mam, heb je een miskraam gehad voor mijn zus?’ Mijn moeder reageerde overrompeld, schraapte haar keel en zegt: ‘Oh heb ik je dat nooit verteld?’ Uiteindelijk blijkt dat ik het tweede kind ben van mijn vader en het derde kind van mijn moeder. En die plek blijkt systemisch heel veel betekenis te hebben in mijn leven. In de vele jaren dat ik nu Systemisch Werk begeleid en gedoceerd, heb ik veel ervaring opgedaan in het werken met de plek (systemisch) van geboren en ongeboren kinderen.

Oudste, middelste of jongste kind

Er is een fantastisch boekje over dit onderwerp geschreven wat betreft de dynamiek tussen de plekken die broers en zussen hebben in de kinderrij: Waarom ben ik mijn broertje niet? van Karl König. Hierin wordt geschetst wat de invloed is wanneer we het oudste, middelste of jongste kind in het gezin zijn.

Ben je de oudste en kun je je verliezen in je té verantwoordelijk voelen (gezagsgetrouw), waardoor je niet jouw eigen verlangen voelt? Ben je de tweede en kun je je goed afzetten (eigengereidheid), waardoor je vaak in strijd beland? Ben je de derde en ben je vaak zo gericht op de verbinding bij anderen (harmonieus), dat je de verbinding met jezelf kwijtraakt? En klopt dit bovenstaande niet voor jou, speelt er dan een verstoring door mogelijk een miskraam (of abortus)? Wat als je het enige kind bent?

Een lege plek in de kinderrij

In het boekje van König wordt enkel gekeken naar de invulling van plekken door levende kinderen. In het echt gaan we allemaal van onze plek (systemisch) uit loyaliteit naar het systeem. Door de sensitiviteit van de representant in mijn eerste opstelling over plek, ben ik op het spoor gekomen van de impact van de lege plekken. Ik ben haar hiervoor heel dankbaar.

Een lege plek ontstaat door een miskraam, abortus of een niet geboren tweelingziel. Onbewust hebben we als levende kinderen een loyaliteit naar de ongeboren broertjes of zusjes. In mijn ervaring is het heel helend om dan te spreken over een Zielekind. De impact hiervan wordt vaak onderschat. De systemische wet is dat iedereen een plek heeft (ook de Zielekinderen). Ook wordt de impact van de (niet genomen) rouw van een doodgeboren kindje vaak onderschat.

De loyaliteit naar een Zielebroer of Zielezus kan verregaande invloed hebben op de levende kinderen. Er bestaat de mogelijkheid dat deze laatste van hun plek gaan. Wanneer er bijvoorbeeld als eerste een miskraam is en daarna een eerste zoon, dan wordt deze vaak als oudste aangesproken. Ergens wordt bijvoorbeeld hem de rol van Kroonprins in de schoenen geschoven. Omdat het gegeven van de eerste miskraam wellicht helemaal niet bekend is, weet deze eerst levende zoon niet anders dan dat hij geacht wordt de rol van Kroonprins op zich te nemen. Diep van binnen is er echter een groot conflict gaande omdat zijn eigenlijke plek die van het tweede kind is.

Thuiskomen op jouw plek (systemisch)

Ik heb vele familie opstellingen begeleid waar er grote opluchting en ontroering ontstond, toen er eindelijk werd ervaren wat de ware kindplek was. ‘Dus ik ben helemaal niet de oudste!’, zou deze zoon kunnen uitroepen: ‘Dan ga ik nu eindelijk in mijn leven mijn eigen pad kiezen en daarin succesvol zijn. Alsof ik andermans jas afleg.’ In het Systemisch Veld worden dit soort bewegingen intuïtief waargenomen en als heel raak ervaren. Onze ratio kan hier wellicht lastig verklaringen voor geven, maar ons hart en gevoel weten wel wat klopt of niet.

Workshop Plek: ‘Waarom ben ik mijn broertje niet?’

Heb je de behoefte om (meer) jezelf te zijn en je thuis te voelen op jouw plek? In deze workshop wordt de dynamiek van plekken in de kinderrij van broers/zussen helder en de impact op jouw leven. Op je eigen plek kom je in jouw kracht met jouw eigenheid.

Als begeleider leer je werken op deze laag van de Ziel. Welke vragen stel je aan clienten wanneer het deze thema’s betreft? Hoe werk je hierin 1 op 1 of hoe begeleid je zo’n familie opstelling? Op welke wijze kun je gebruik maken van de muzen en rituelen? Lees meer over de Workshop Plek: ‘Waarom ben ik mijn broertje niet?’