Wat zijn factoren die mogelijk een rol spelen bij het thema speelruimte op het vlak van intimiteit en seksualiteit? Ben je je bewust van je eigen behoeftes of verlangens en kun je daarover in gesprek met je partner? Heb je zicht op belemmerende factoren uit jouw omgeving, jouw geschiedenis, in jouw relatie en hoe je er zelf in staat?
Invloed van onze cultuur
Mede door de technologische ontwikkelingen leven we in een informatietijdperk waarbij we continue input krijgen van allerlei beelden, geluiden en indrukken. Omdat er op ingenieuze wijze wordt nagedacht over waar wij op aanslaan, maken marketingdeskundigen gebruik van geraffineerde manieren om zaken aan de mens te brengen. En op seks slaan (veel) mensen aan. Toen ik 18 jaar geleden zes weken in India vertoefde, werd ik me dat pas bewust hoeveel invloed dit eigenlijk heeft. Ik merkte na een paar dagen dat er een deel in mij tot rust kwam. De overprikkeling viel weg en het werd rustig vanbinnen. Bovendien keek ik in die tijd thuis nog regelmatig porno en ook dat viel weg. Omdat we in een bepaalde cultuur leven, hebben we vaak niet door wat die cultuur eigenlijk precies voor invloed op ons heeft. Hoe kun je het erotiseren in onze cultuur tegenwicht bieden? Het heeft ons er mede toe doen besluiten om geen televisie meer te kijken maar enkel nog films/series via streamingdiensten. Dat scheelt toch wel veel reclame.
Invloed van de tijdgeest
We leven in een tijdgeest waarbij de overheersing van de mannelijke dominantie aan het einde lijkt te komen. In mijn workshops komt er altijd ergens deze dynamiek naar voren: van het mannelijk, het in de wereld manifesteren versus het vrouwelijk, het bedding geven en het relationele of emotionele. De verbondenheid van alles wat leeft met Moeder Natuur versus het naar de hand zetten van de wereld. Ik was vorige week met mijn kinderen naar de film Avatar II en daarin wordt dit thema uitvergroot gepresenteerd. De beelden zijn prachtig maar helaas is het geweld wel erg overheersend.
Invloed van onze ouders
Naast cultuur en tijdgeest krijgen we onbewust veel input vanuit onze ouders op hoe we in het leven staan, welke overtuigingen we volgen en op welke wijze we ons verhouden in relaties. Zijn jouw ouders gescheiden of zijn ze nog bij elkaar? Heb je uiting van liefde gezien zoals elkaar knuffelen of een zoen geven? Was seksualiteit een onderwerp of werd het vermeden? Bleef er een erotische sprankeling in hun relatie of was die er niet of met de tijd verdwenen?
Onbezonnen in het bootje gestapt?
Dit hele pakketje nemen we vaak onbewust mee in onze (liefdes-)relaties. We doen allerlei aannames over onszelf, de ander en hoe onze relaties invulling zouden moeten krijgen. Je kunt ook in de aanloop naar een huwelijk of samenlevingscontract samen zitten en inventariseren een verlangens-/behoeftelijstje? Je zou bewust een soort contract kunnen opmaken met elkaar en afspraken maken over hoe met elkaar om te gaan, hoe rekening te houden met elkaar, hoe constructief ruzie te maken, hoe concreet om te gaan met thema intimiteit (onthulling en nabijheid in kwetsbaarheid) en seksualiteit (passie en lust)? De meeste van ons stappen redelijk onbezonnen in het bootje.
Wat als de seksuele energie stagneert?
De man tegenover mij in mijn praktijkruimte oogt wat vermoeid, verdrietig en een eigenlijk eenzaam. Hij pakt de rol als vader, de man in het gezin al vele jaren in volle overtuiging vast en het staat hem heel goed. In zijn partnerrelatie mist hij al jaren passie en seksualiteit. Hij heeft het al op vele manieren aangekaart maar er verandert niks. Hij is er moedeloos van. Recent heeft zijn vrouw hem aangegeven dat ze seks eigenlijk niet belangrijk vindt. Ze is een eigen bedrijf aan het uitbouwen en dat heeft haar prioriteit. ‘Dit is contractbreuk’ zeg ik. De man kijkt mij verbaasd aan. ‘Op welke wijze zijn jullie het huwelijk ingestapt? Was seksualiteit daar een logisch onderdeel van?’ vraag ik. ‘Ja’, zegt hij. We krijgen een mooi gesprek over onuitgesproken verwachtingen, over keuze opties, over het relatievoorbeeld van ouders en over blijven staan voor zijn (diepere) verlangens. Het is duidelijk dat hij toe is aan het hercontracteren van de liefdesrelatie; overwegen om uit elkaar te gaan of de relatie als liefdespartners opnieuw vormgeven.
Wheel of Consent
Met mijn zoon sprak ik laatst een gesprek over het fenomeen dat vanuit de mannelijke overheersing tot nog toe de onuitgesproken afspraak heerst: ‘het is een ja, tenzij er een duidelijk nee klinkt’. En zelfs met een uitgesproken ‘nee’ hebben wij mannen regelmatig moeite om die ook werkelijk door te laten dringen. Moedig zijn de vrouwen die opstaan om ons mannen pijnlijk aan te spreken en feedback te geven. Hoe lastig dit is kun je goed zien in het Voice-schandaal. Mijn zoon vindt dat het tijd is om het om te draaien. Het is een ‘nee’ tenzij het een duidelijk ‘ja’ is.
Een mooi principe hierbij is het Wheel of Consent, oorspronkelijk van Betty Martin. Het maakt dat een eenmalig ‘consent = toestemming’, overgaat in een actief gesprek over wensen en grenzen. I.p.v. een eenmalige toestemming, wordt consent een (blijven) voelen of dit is wat je wilt ervaren of wat je bereid bent te geven. Bij Wheel of Consent oefenen we met het weer gaan voelen in je lichaam wat je werkelijk wilt. Hoe vertelt jouw lichaam je wat je wel/niet wilt en wat je wel/niet bereid bent te geven? Mijn eerste ervaring hiermee was ooit een openbaring. Een oefening was om iemand toestemming te vragen om haar hand te masseren en daarbij duidelijke grenzen af te spreken. ‘Mag ik jouw hand masseren voor mijn plezier? Ja.’ Met in het voorgesprek bijvoorbeeld de vraag: “Is het ook ok als ik je ook zachtjes of wat harder knijp? Antwoord: Als het maar niet echt pijn doet.’’ Daarna kregen we 8 minuten om daadwerkelijk te masseren. Ik voelde binnen de afgesproken speelruimte enorm veel vrijheid en was eigenlijk niet (meer) bezig om de ander te pleasen. Ik vertrouwde ook op de ander om haar eigen grens te bewaken. Ook ik mag deze Wheel of Consent weer meer in ogenschouw nemen om vrijheid te verkrijgen voor veilige speelruimte.
Workshop Seksualiteit in het Licht
Wil je toegang tot meer speelruimte in jouw (liefdes-)relatie? Verbinding met jouw plek tussen de mannen en inzicht in en ervaring op welke wijze belemmerend of juist voedende factoren spelen op het vlak van intimiteit en seksualiteit? De volgende mannenworkshop Seksualiteit in het Licht is op donderdag 16 en vrijdag 17 februari 2023. Meer informatie of inschrijven: Workshop Seksualiteit.