Bijna een jaar geleden gaf mijn jongste dochter van toen 13 jaar aan depressief te zijn. Ze was al langer moe en lusteloos. Soms was er sprake van stress en een soort paniekaanvallen. We zijn als gezin in een jaar door een intens proces gegaan. Inmiddels hebben we een fase bereikt waarin we opgelucht ademhalen en van daaruit wil ik mijn geleerde lessen delen. Mijn focus is hierbij het perspectief van ouderschap. Ik geloof dat we naast een aantal missers ook veel goeds hebben gedaan. Nu is ze een pubermeid die volop in het leven staat en levenskracht toont.
Depressieve gevoelens
Mijn eerste misser is dat ik de term depressief-zijn probeerde af te zwakken door als alternatief aan te geven: je hebt last van depressieve gevoelens. Mijn dochter voelde zich daardoor niet gehoord en niet serieus genomen. Het duurde even tot ze met een lijstje kwam waar ze toch aan 9 van de 10 depressie criteria voldeed. Vervolgens vond ik op Youtube het World Health Organization (WHO) -filmpje: I had a black dog, his name was depression. https://www.youtube.com/watch?v=XiCrniLQGYc
Nadat we dit samen hebben bekeken vroeg ik: ‘Wat herken je hieruit?’ ‘Alles’, zei ze: ‘Vooral dat alles wat ik voorheen echt leuk vond, me nu niet meer boeit’. Toen ze dat zei sprongen de tranen in mijn ogen. Ik was wakker geschud op haar depressie. Er bleek ook sprake van suïcidale gedachten. Ik heb goed laten blijken dat ik toen (pas) begreep hoe serieus het was.
Externe hulp
We gingen op zoek naar externe hulp. Dat begon met een coachgesprek met een eerste coach waar er niet helemaal een klik was. Dat werkte niet voor ons. Daarom keken we verder en hebben we we aangeklopt bij Dokter Bosman Amersfoort. Daar werd de diagnose gesteld: ‘pittig depressief in combinatie met sociale angst’. Er werden twee trajecten parallel opgestart: regelmatig individuele gesprekken met mijn dochter en daarnaast af en toe een groepssessies met het hele gezinssysteem (ouders én onze vier kinderen). We hadden direct een goed gevoel bij de warme professionaliteit van de begeleiders van Dokter Bosman. Gelukkig heeft zich dat ook laten zien gedurende het hele traject.
Ouders eerst
De ouders vormen de bedding voor de kinderen. Dus wat laten ouders liggen als kinderen het zwaar hebben? Wat ik in mijn vak met Systemisch Werk had geleerd kon ik nu wederom zelf toepassen. We hebben als ouders ook naar onze eigen pijnlijke geschiedenis gekeken en onderzocht op welke momenten in ons leven wij zelf depressie kenden (al dan niet gediagnosticeerd).
In mijn eigen intervisiegroep deed ik een familieopstelling met de vraag op welke wijze wij als ouders onze dochter konden ondersteunen in dit proces. De essentie uit deze opstelling was dat ik (wij) een stuk rouw hadden laten liggen en ik vooral was doorgegaan in de vaart der volkeren. Mijn vrouw heeft 5 jaar geleden een herseninfarct gehad en ik ben toen direct in de actiemodus gegaan om alles op te vangen en de boel draaiende te houden. Mijn vrouw functioneert inmiddels weer heel behoorlijk (gelukkig) maar niet voor de volle 100% van ooit. Zo is ze bijvoorbeeld op een dag veel sneller overbelast. Dit verlies had ik zelf te weinig laten binnenkomen en we hebben ook niet samen stilgestaan bij elk kind: ‘Hoe was het toen je moeder ineens omviel?’ of de vraag ‘wat betekende dat toen voor jou’ en minstens zo belangrijk ‘hoe is het nu?’
Gezinstherapie
Dat we deze rouw hadden laten liggen, kon ik meenemen naar de eerste gezinstherapie sessie die bijzonder emotioneel werd, maar dus ook heel vruchtbaar.
Als vervolg hebben we de sessie met z’n allen thuis met diepgang kunnen voortzetten. Ook konden we meer stilstaan bij het feit dat de oudste twee kinderen inmiddels echt uit huis zijn gegaan. Het was een emotioneel moment met elkaar. En er zijn nog een paar essentiële thema’s op tafel gekomen.
Het mooie wat het tot gevolg heeft gehad is dat de vier kids nu met regelmaat ‘siblings-meetings’ hebben, zonder aanwezigheid van hun ouders. Dan doen ze (computer)spelletjes met elkaar, zitten te klieren naar elkaar, kijken samen een filmpje, hebben een goed gesprek en ook dikke lol. Hun verbinding is enorm toegenomen en de band is versterkt.
En de depressie?
Mijn jongste dochter heeft intensief gewerkt aan allerlei thema’s zoals overgang van de lagere- naar de middelbare school, prestatiedruk op het Gymnasium, sociale druk via internet, emotionele zaken in het gezin, denken versus voelen, fysieke en mentale gezondheid, sociale omgang en hooggevoeligheid etc.
Ze zegt: “Mijn mindset is veranderd. Ik heb bijvoorbeeld ingezien dat ik niet alle problemen op mijn nek hoef te nemen. De begeleiders hebben mij enorm geholpen om zelf dingen te leren. Ik heb ook vele grappige en leuke gesprekken gehad.”.
We merken dat het veel beter met haar gaat. We horen haar af en toe op haar kamer zingen. Inmiddels gaat ze uit zichzelf driemaal per week naar de sportschool. Ze geeft aan dat ze soms nog wel last heeft van gevoelens of social anxiety maar dat het zeker niet alles bepalend is. En ‘The black Dog?’ …die is er niet meer!
We hebben geleerd ‘The Black Dog’ te erkennen, een depressie zeer serieus nemen en gelukkig met passende begeleiding er iets aan kunnen doen.